Laura op Noah's Ark oktober 2025

De laatste behandeldag!

Na het ontbijt vertrokken we richting de kliniek. Daar aangekomen: oorverdovende stilte. Oorzaak? Regen. In Oeganda betekent regen: reset. Geen school, geen kerk, geen paniek — gewoon even helemaal niks. Zouden we ook in Nederland moeten doen.

De wachtkamer zat niet vol patiënten, maar met ons eigen personeel. Iedereen ineens zeeën van tijd. Team Extractie kwam in matching blauw — fashion first, extracties second. En na twee weken Oegandese chaos hadden wij eindelijk het taalkundig Eureka-moment: “Semmanjoe!” (open!) en “Luma!” (bijt!). Twee woorden die onze tandheelkundige carrière definieerden. Helaas begrepen de unit en de afzuiger dat ook… en besloten ze collectief ontslag te nemen.

Resultaat: extracties in de gang, boren in stoel A door tandarts en assistent, vullen in stoel B door andere tandarts en assistent.

Na een laatste vette lading rolexen tosti’s en wentelteefjes, pakten we onze tassen. Tranen, zwaaien, nog één “bye my friend!” — en hop, richting Kampala.

Na een lekker ontbijtje kon de dag weer beginnen. Vandaag stond Lien aan het roer, laten we kijken of een goed game plan een oplossing biedt.

De en Djoek naar primary en secondary om een soort laatste call te geven, Griet en Mees in de behandelkamer en Lau achter de laptop de administratie fixen. Het is dat we de gebitsreinigingen op 5 min declareren, maar er is al aardig wat omzet gedraaid wat betekent dat we dus veel mensen gratis hebben geholpen.

Aangezien mensen hier zo’n 85 euro per maand verdienen, iets van 4-8 kinderen hebben en een half jaar school voor een kind al 200 euro kost, leveren we goed werk.
Vandaag iets meer orde in de chaos. Extracties buiten de kamer, af en toe een verdoving en binnen vullingen en gebitsreiniging. Om de samenwerking echt af te toppen: een soort stoelen roulette: Mees boorde, De vulde, Mees boorde, De vulde, stoelenwissel, De drukte het voetpedaal in, Mees werkte de vulling af. Klinkt als een geoliede machine, niet?

Morgen alweer de laatste behandeldag!

Nieuwe dag, nieuw plan, nieuwe chaos. We doen vandaag weer iets dat lijkt op taakverdeling — maar laten we eerlijk zijn: het is meer een soort georganiseerde paniek met een vleugje optimisme. Djoek en Mees vertrokken naar de secondary om kinderen op te halen voor behandeling.

Ondertussen zaten wij in masterplan-modus. De headteacher kreeg een foto van onze ‘lijst’ (lees: een soort abstract kunstwerk van namen, kleuren, strepen en symbolen die niemand echt begrijpt). Ze dacht gelukkig: “Aha! Iets ander de naam = iets aan de hand = hup, naar de kliniek!” Perfect. Nou ja, bijna perfect.
Want net toen we klaar waren met onze zorgvuldig handgeschreven briefjes van klas Senior 2, kwam het Grote Nieuws:
“Deze klas heeft examens.”

Fantastisch. Half uur compleet weggegooid. Of nou ja — we hebben tenminste geoefend met het spellen van Oegandese namen. Nieuwe tactiek: altijd eerst de headteacher raadplegen, onze persoonlijke Google Calendar op benen. We keerden terug met een stoet van ongeveer tien kinderen. Djoek en Mees gingen full anesthesie-modus, terwijl Lien, De, Griet en Lau in de behandelkamer deden alsof ze in Grey’s Anatomy: Tropical Edition speelden. Iedereen deed zo enthousiast zijn eigen ding dat er ineens meer kinderen met verdoving buiten stonden dan binnen patiënten waren.

Vandaag dus weer flink wat leerlingen “door de molen” gehaald.

Hoeveel precies? Geen idee. Maar het klinkt wel alsof we controle hebben, en dát is wat telt.
Nieuwe plannen voor morgen:
* Een goede nachtrust
* Een beter plan (misschien)
* En genoeg enthousiasme om nog twee dagen lang chaos te verkopen als efficiëntie.

De dag begon chique hoor: de pap heeft officieel een upgrade gehad. In plaats daarvan stond er een overnight chia seed pudding met een vleugje passievrucht op tafel. Top spul, al hadden we na 1,5 uur alweer honger alsof we de pudding hadden uitgeademd in plaats van opgegeten.

Met dat hoogtepunt achter de kiezen gingen we vol goede moed weer op pad naar de Kalagala. De schooltandarts was namelijk weer tot leven gewekt. Niemand zat erop te wachten, maar daar waren we dan.

Met twee auto’s reden we richting de school – een uurtje hobbelen. Dat betekende: 7 mensen, 7 stoelen en 4 dozen en een kofferbak die meer weg had van een menselijke Tetris-challenge.

Eenmaal aangekomen: sommige kinderen hadden toestemming van hun ouders om hun tanden te laten trekken. Anderen hadden dit helaas niet.

We kregen twee klaslokalen toegewezen, ondergedompeld met stofwolken, een kip die met kop rondliep (althans leek het meer op een kip zonder) en een verdwaald hoopje maïs in de hoek. Binnen vijftien minuten hadden we het omgetoverd tot een geïmproviseerde tandartspraktijk: twee militaire stoelen voor extracties, twee gewone stoelen voor verdoving en kinderkroontjes. Sterie Rinny buiten. Functioneel? Absoluut.

We begonnen met de kleintjes van zes jaar oud. Poging tot communicatie ging in een soort mengeling van handen, voeten en fantasietaal. Gelukkig beweerde iemand van school de taal te spreken. Eindstand: Tamar bekende einde van de avond dat ze de taal helemaal niet beheerste. Teamwork makes the dream work, zullen we maar zeggen.
Het resultaat: wat geschreeuw, wat tranen, een paar tanden minder, een paar nieuwe prinsen- en prinsessenkronen, en een mini handje vol tandsteen op aarde.
Rond twee uur waren we klaar en gooiden we er een pannenkoek van Lau in, waarna we met z’n negenen in één auto terugreden.

Omdat we blijkbaar niet voldaan waren bij thuiskomst, openden we na terugkomst ook nog even de praktijk op Noah’s Arc. Team Djoek & Mees fungeerden als verdoof- en extractie-duo, terwijl Auntie Lau, Griet, De en Lien de vullingen en/of reinigingen verzorgden.
Om kwart over zes rolden we de praktijk uit en vonden we dat we een avondje ontspanning verdiend hadden.

Donderdag: Outreach day!
Extern behandelen en… wachten. Héél veel wachten. Tijd is hier meer een concept dan een werkelijkheid.
De outreach days zijn bij een school op 1,5 uur rijden. Midden in de bush, over wegen die meer gaten dan asfalt hebben.
We begonnen met poetsles en vervolgens alle kids controleren. De mondjes vielen reuze mee! De meeste gebitten zagen er verrassend goed uit, maar er blijft genoeg te doen. Dinsdag mogen we terug voor de extraction day — want daar is geen elektriciteit, dus het is simpel: trekken of schoonmaken, meer keuze heb je niet.
De dag eindigde met African Night, georganiseerd door Noah’s Ark — als bedankje én om ons wat cultuur bij te brengen.

Het was weer zover.
De dag begon zoals altijd: een bak half-krokante ontbijtgranen, een koffietje, en hop, op naar de kliniek. Iedereen kent het inmiddels wel: het dagelijks ritueel in onze inmiddels perfect geoliede – of juist totaal niet geoliede – tandartspraktijk.

Aangekomen bij de kliniek: Hatsa, water in de units! Goed de slangen aandraaien, want zonder druk geen water, en zonder water geen gespoelde kindermondjes. Alles op scherp dus, want de eerste patiënten stonden alweer te trappelen.

Vandaag veel niet-home kids, wat betekent: ouders moeten een informed consent tekenen. Een dag vol variatie: van kleine gaatjes tot ravijnen waar je met gemak een klein kampeerbusje in kon parkeren. Tot onze verbazing werkte het materiaal vandaag gewoon. Geen protheselijm in plaats van sealer, geen flubberige composiet, maar echt: sealants die in één keer bleven zitten alsof we ze met superlijm uit het paradijs hadden ingespoten.

Toen sloeg de klok lunchtijd. En deze keer – let op – waren de roll eggs op tijd! Met avocado toast en pan tosti’s voor de verandering.
Na de lunch weer verder met krabben, boren, en proberen tandjes te redden. Natuurlijk, de unit besloot tegen drieën even een siësta te houden – want waarom zou alles op één dag goed gaan? Maar goed, je moet ook wat voor morgen overhouden. Niet alles in twee dagen willen fixen.

Rond half vijf – het magische moment – kwam de favoriet van elke tandarts: vijf diepe gaatjes én een kies sealen.
Alsof het universum nog even wilde zeggen: “Succes hè.” Maar hé, geen klok = geen eindtijd.

Tijd is een westers concept.

Dag 2 op Noah’s Ark: De kapotte unit en cravings naar Roll Eggs

Tijd voor actie: de eerste patiënten stonden klaar! Dewi en Lienke besloten de tandheelkundige wereld te revolutioneren met hun buitenpraktijk. In het kader van “ventilatie is key” sleurden ze een militair bed naar buiten, mikten er een gordijn voor en gooi daar nog wat waterkoeling bij en voilà: Mondzorg Safari Edition. Tussen de windvlagen, muggen en nieuwsgierige kinderen door werd er professioneel gesleuteld aan gebitten.

Binnen was het minstens zo spectaculair. Koppels werden gevormd. Laura en Griet & Djoeke en Emese. De ergonomie? Tja, stel je een yogasessie voor waarbij je knieën klem zitten onder een tandartsunit en je je rug spontaan in een nieuw genre breekt.

Ondertussen was de werkdruk zo hoog dat de lucht spontaan naar stress begon te ruiken. Tijd om te eten! Emese kreeg de nobele taak om de Rolex te regelen. Vol goede moed ging ze op pad. Na een uur zat ze nog steeds aan tafel… zonder roll eggs… met honger… en met nul updates over de bestelling.

Gelukkig kwam er uiteindelijk een zakje met roll eggs op tafel en kon de middag beginnen. Nou ja… tenzij je Laura en Griet heet. Hun unit besloot collectief te overlijden. Dus waar andere mensen tanden boorden, waren zij bezig met het ontwarren van kabels alsof het een aflevering van Expeditie Robinson: Tandartseditie was. “We don’t need no men,” riepen ze strijdlustig terwijl ze met een schroevendraaier in de ene hand en een chirurgische schaar in de andere stonden.
Djoeke en Emese boorden dapper door de middag heen en klokslag vijf uur konden we de tent eindelijk verlaten.

Morgen weer een dag. Dag drie staat voor de deur, met hopelijk werkende units, minder muggen en – als de sterren goed staan – roll eggs op tijd voor lunch.

De Tandartsbrigade van Noah’s Ark

Na een koninklijk ontbijt in onze crib – denk: avocado’s, ananas, chapati’s en Nederlandse (pinda)kaas – was het tijd. Tijd voor onze eerste werkdag. Vol frisse moed, zonnebrandcrème en een overdosis muggenspray trokken we richting de nursery en primary school. De missie: tandheelkundige zorg. De realiteit: georganiseerde chaos.
We waren nog niet goed en wel binnen, of het leek alsof iemand een kinder-ontploffing had veroorzaakt. Kinderen renden alle kanten op alsof ze deelnamen aan een onzichtbare Olympische sprint. Sommigen gilden, anderen giechelden, en enkelen hadden al besloten dat ze de tandarts liever met een verrekijker bekeken dan van dichtbij.
De eerste uitdaging was het koppelen van namen aan gezichten. Helaas bleken er 17 Jonathans in één klas te zitten waarvan vier hun naam vergeten waren en eentje ons met droge ogen vertelde dat hij Beyoncé heette. Gelukkig was er één held(in) met een lijst die erin slaagde om de klas te matchen met de juiste patiëntjes. Beyoncé bleek overigens gewoon David.
De tweede uitdaging: de controles zelf. We dachten dat we er klaar voor waren. Handschoenen aan, spiegels in de aanslag, lijsten klaar... Maar al snel kwamen we erachter dat de spiegels in drie seconden beslagen waren en kinderen hun eigen naam ook vergaten.
Toen kwamen we met hét masterplan: Drie tandartsen per keer het klaslokaal in. Twee mensen controleerden tanden en één noteerde de uitkomsten alsof het een geheime tandencode was:
* C = Cariës
* E = Extractie
* G = Gebitsreiniging
* A = Alles, check het hele gebit?

Tussen de controles door werd er gezongen, gedanst en geklierd.
Aan het eind van de dag stonden we met een voldaan gevoel weer op eigen terrein. De eerste werkdag op Noah’s Ark was een feit. Niet perfect, niet volgens het boekje, maar honderd procent met het hart.
En eerlijk? We kunnen niet wachten op dag twee. Al hopen we dan wel op iets minder speeksel en iets meer Beyoncé.